In dit verhaal ga je ruim 200 jaar terug in de tijd als Assen wordt aangesloten op grote waterwegen.
De beste beleving van het verhaal krijg je op je laptop of pc.
Wil je toch op je mobiel of tablet blijven kijken, dan raden we aan om dit op wifi te doen en je scherm horizontaal te houden. Het kan zijn dat video's niet goed zichtbaar zijn.
Water was niet altijd vanzelfsprekend in Assen. In 1780 wordt de Drentsche Hoofdvaart doorgetrokken tot het dorp Assen. Op het eindpunt wordt een havenkolk gegraven zodat boten kunnen keren. Die havenkolk is te zien op deze illustratie uit dat jaar.
Met de komst van de Drentsche Hoofdvaart komt er meer bedrijvigheid in Assen. Ten oosten van de havenkolk ontstaat een markt. Dit plein heet nu nog steeds Markt, al is er decennia lang geen markt meer geweest en is het plein nu omringd door horeca.
Er wordt een onderneming opgericht om een vaart te graven van Assen naar Groningen. Het is de bedoeling de vaart de Willemsvaart te noemen, maar omdat er al een vaarroute met die naam bestaat, voegen ondernemers het woord 'Noord' toe. Later wordt het woord 'vaart' veranderd in 'kanaal'. Zo ontstaat de naam Noord-Willemskanaal.
Het Noord-Willemskanaal wordt doorgestoken vanaf de Vaart en officieel geopend. De Noord-Willemskanaal Maatschappij blijft bestaan tot 1958.
In het begin van de 19e eeuw zijn er plannen om de kolk te veranderen in een grote haven. De plannen mislukken. Een halve eeuw later komt er wel een kanaal naar Groningen, maar toch wordt de kolk nooit een grote haven.
Schepen moeten ruimte maken voor automobielen in de stad. Zelfs de havenkolk wordt gedempt om ruimte te geven aan parkeerplaatsen.
Er moet nog meer ruimte komen voor auto's in de stad. Het kanaal wordt om de stad heen gegraven om schepen uit het centrum te weren. Het nieuwe Noord-Willemskanaal wordt geopend in 1970. Het oude Noord-Willemskanaal heet vanaf nu simpelweg het Kanaal.
Het wegwerken van het water gaat van kwaad tot erger. Al snel worden delen van het Kanaal ook gedempt. Bruggen maken plaats voor dammen en zo ontstaat een strijd tussen water en asfalt.
Er liggen rigoureuze plannen om het hele Kanaal te dempen en de vrijgekomen ruimte te gebruiken voor de aanleg van een rondweg om het centrum van Assen. Het Rijk wil 1,2 miljoen gulden meebetalen aan deze operatie. Het voorstel sneuvelt.
Als de Zuiderzeelijn - een snelle treinverbinding van Amsterdam via Flevoland naar Groningen - niet doorgaat, krijgt het Noorden als compensatie een deel van het geld dat gereserveerd is voor dit project. Dat geld, 2,1 miljard euro, moet besteed worden aan bereikbaarheid.
Voor het eerst kun je weer van de Drentsche Hoofdvaart naar hartje Assen varen. In april wordt de gedempte zwaaikom gevuld met water en later dat jaar wordt de hele vaarverbinding hersteld door de dam door te breken.
Onder het toeziend oog van de Assenaren worden het Noord-Willemskanaal, de Vaart en de Drentsche Hoofdvaart weer op elkaar aangesloten.
Het geld van de mislukte Zuiderzeelijn kan gebruikt worden in Assen. De stad kan een beroep doen op 200 miljoen euro. Daarmee besluit Assen niet alleen wegen te verbeteren, maar ook boten ruim baan te geven in de binnenstad.
De Zuiderzeelijngelden geven het laatste duwtje: niet alleen de Vaart, maar ook het Kanaal wordt weer bevaarbaar gemaakt. Het grootse project Blauwe As, onderdeel van FlorijnAs, gaat van start.
Kor Oldekamp ziet het allemaal gebeuren. Hij woont al dertig jaar langs het Kanaal in Assen. Kor is blij dat de geschiedenis zich herhaalt en dat er weer bootjes over het Kanaal varen.
In 2017 wordt het project de Blauwe As afgerond en op 15 september geopend door koning Willem-Alexander. Die opening is live te volgen bij RTV Drenthe.
Foto's met dank aan: Drents Archief, Asser Historische Vereniging, Wim Huizenga, ANP / Robert Vos
Techniek en vormgeving: Jörn Reuvers
Tekst: Marjolein Knol
Video: Margriet Benak, Marjolein Knol, Fred van Os
Klik hier om terug te gaan naar de website van RTV Drenthe.